Tijdlijn: Adriaen Jansz Bergh

	Datum	Gebeurtenis(sen)
1	1576	1576: Dood van Requesens. Don Juan wordt landvoogd.
2	1578	1578: Matthias van Habsburg wordt landvoogd. Hetzelfde jaar wordt Parma landvoogd.
3	1579	1579: Unie van Atrecht en Utrecht.
4	1580	1580: Filips II doet Willem van Oranje in de ban.
5	1583	1583—1645: Hugo de Groot Hugo de Groot blonk al op jonge leeftijd uit als filoloog, theoloog en historicus, maar werd vooral beroemd als rechtsgeleerde. Omdat hij als medewerker van Johan van Oldenbarnevelt de vijandschap van Prins Maurits had opgeroepen, werd hij veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. Hij wist te ontvluchten maar kon nooit meer terugkeren naar zijn land.
6	1584	1584: Willem Lodewijk wordt in oktober stadhouder van Friesland. 1584: Willem van Oranje wordt op 10 juli in Delft vermoord.
7	1585	1585: Stadhouder Willem Lodewijk van Nassau sticht in Franeker een hogeschool. 1585—1675: De gouden eeuw De gouden eeuw
8	1593	1593: Graaf Willem Lodewijk maakt zijn vermaarde tocht vanuit Emmen over het veen naar Roswinkel om zich in Boertange te verschansen. Toen die Willen Lodewijk in 1593 naar Roswinkel trok, legde hij vermoedelijk gelijkertijd de Emmerschans aan. Later werd over die schans een nieuwe, grotere schans aangelegd. 1593: Drenthe gaat deel uit maken van de zeven verenigde Nederlanden, doch werd geen lid van de Staten Generaal. Het bleef als enige gewest zelfstandig onder toezicht van stadhouder Willem Lodewijk. Drost werd toen Casper van Ewsum. Wederom luidt er voor Drenthe een nieuw tijdperk in.
9	1596	1596: De overwintering van Willem Barentsz. en Jacob van Heemskerck op Nova Zembla.
10	1600	1600: Slag bij Nieuwpoort Slag bij Nieuwpoort.
11	1602	1602—1799: Verenigde Oost-Indische Compagnie Oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie.De eerste multinational in de wereld geschiedenis, de Verenigde Oostindische Compagnie, veroverde grote delen van de wereld en dreef handel met nog veel meer landen en gebieden, maar verloor ook weer betrekkelijk snel grote delen van dat handelsimperium. Alleen Nederlands-Indië zou overblijven tot halverwege de 20ste eeuw.
12	1603	1603: In Lutjegast wordt Abel Janszoon Tasman geboren.
13	1606	1606—1669: Rembrandt van Rijn Onder de vele honderden min of meer begaafde kunstschilders uit de Gouden Eeuw neemt Rembrandt van Rijn een speciale plaats in. Hij was in zijn eigen tijd al beroemd als portretschilder, en zijn grote schutterstuk De Nachtwacht is naast de Mona Lisa van Da Vinci het beroemdste schilderij van de wereld.
14	1607	1607: Jacob van Heemskerck verslaat de Spanjaarden bij Gibraltar. 1607: Zeer strenge winter. Zelfs de Theems is bevroren.
15	1615	1615: Op verzoek van Willem Lodewijk werd de Semslinie getrokken door Jans Sems. De grens tussen Groningen en Drenthe wordt een "feit".
16	1619	1619: Op 13 mei wordt Oldenbarnevelt op het Binnenhof onthoofd. 1619: Batavia wordt gesticht door Jan Pieterszoon Coen.
17	1620	1620: De Friese stadhouder Willem Lodewijk overlijdt. Ernst Casimir volgt hem op.
18	1621	1621: Hugo de Groot ontsnapt uit Slot Loevestein in een boekenkist.
19	1628	1628: Piet Heijn verovert bij Cuba een Spaanse Zilvervloot.
20	1629	1629: Piet Heijn sneuvelt tegen de Duijnkerkers. 1629—1695: Christiaan Huygens De wiskundige Christiaan Huygens gold als de belangrijkste wetenschapper van zijn tijd. Hij bouwde voort op de ideeën van de filosoof Descartes en legde de basis voor de moderne mechanica, de optica en de waarschijnlijkheidsberekening. Met zijn sterk verbeterde telescopen ontdekte hij de maan Titan en de ringen van Saturnus, hij is de uitvinder van de slingerklok en deed vele andere ontdekkingen en uitvindingen.
21	1632	1632: Ernst Casimir sneuvelt bij Roermond. Hendrik Casimir I wordt de nieuwe Friese stadhouder.
22	1634	1634: Eerste Kollumer Oproer. Ofke Haijes riep zichzelf uit tot 'capitain' van Kollum en ging "nae het huijs van Harmen Lubbes, roeper van den voors. dorpe Collum, ende daeruijt tegens wille ende danck van den selven Harmen de tromme gehaelt, de sleve geslagen, ende uijtroepingen veel volck bijeen gekregen heeft, de selve aanritsende 's Landtschaps middelen met hem gevangene (Ofke Haijes) te helpen tegenstaan. Dat oock de gevangene ten selven tijde gesterckt met Jan Harckes, Drieus Aebes ende andere al trommelende van 't Westeijnde der voors. dorpe gegaen is nae Fop Claessens ende aldaer tegens danck van des selves huijsvrou ende dogter een van de Vaendels uijt 't gerechthuijs gehaelt heeft, ende dat hij alsdoen so als Capitain vaendrich ende trommelende met de rapaille langs de gebuijrte uijt het rechthuijs is gegaen. Dat de gevangene ten voors.dage tegens den avond met vliegende Vaendel, ende Trommelslagh mede was gemarcheert doorden gebuijrte naar de huijsinge van den Ontfanger Jacob Rosema, ende deselve hadt helpen insmiten, opbreecken ende 't huijsraedd vernielen en plunderen. Dat de gevangene cum socius den Dienstboden van Rosema voornoembt hadden gevraeght, waer hij Rosema was, met de bij voeginge, so sij hem hadden, wouden sij hem in riemen snijden
23	1637	1637: Statenbijbel Een van de uitgangspunten van de Hervorming was, dat mensen zelf de Bijbel moesten kunnen lezen. Een officiële vertaling was dus nodig. Met het verschijnen van de Statenbijbel in 1637 was er een boek dat door iedereen gelezen kon worden, met als onbedoeld gevolg dat het toonaangevend werd voor het Nederlands als taal.
24	1639	1639: Admiraal Maarten Harpertszoon Tromp verslaat de Spaanse vloot bij Duins.
25	1640	1640: Willem Frederik wordt stadhouder van Friesland.
26	1647	1647: Overlijden Frederik Hendrik. Stadhouder Prins Willem II.
27	1648	1648: Vrede van Munster, einde Tachtigjarige Oorlog.
28	1652	1652: Jan van Riebeeck sticht de Kaapkolonie. 1652: Eerste Engelse oorlog.
29	1656	1656: Rembrandt van Rijn wordt failliet verklaard.
30	1664	1664: Hendrik Casimir II wordt stadhouder van Friesland.
31	1665	1665: Tweede Engelse oorlog.
32	1665-1666	1665-1666: Tijdens de 1e oorlog met Barend van Galen, bisschop van Münster, trekken Münsterse soldaten stropend door Emmen. (over aantallen verschillen de meningen)
33	1667	1667: New York wordt in Breda verkwanseld aan de Britten.
34	1672	1672: Rampjaar. Moord op de gebroeders De Witt. Het land is radeloos, reddeloos en redeloos. 1672: Winschoterzijl door den bisschop van Münster bezet.
35	1675	1675: Het tabaksrooken komt in gebruik.
36	1676	1676: De Ruyter sneuvelt bij Sicilië in de Middellandse zee.
37	1686	1686: St. Maartenvloed: De stad Groningen lag als een eiland midden in een grote zee en stuurde al wat ze aan schepen en mankracht had, er op uit, om te redden wat er te redden viel. 1585 mensen verdronken, en duizenden stuks vee. Dorpen als Pieterburen en Uithuizen verdwenen van de aardbodem.
38	1689	1689: Willem III wordt koning van Engeland.
39	1692	1692: De jenever wordt volksdrank.
40	1700	1700: Invoering van de Gregoriaanse kalender in Friesland. Op 31-12-1700 volgde 12-01-1701.
41	1701	1701: Lodewijk XIV bezet de Zuidelijke Nederlanden.
42	1702	1702: Willem III van Oranje-Nassau overlijdt aan de gevolgen van een val van zijn paard op Hampton Court. 1702: Het Franse leger stond te popelen om de Nederlanden binnen te vallen. In het Brabantse niemandsland verzamelde zich maar liefst 6 verschillende nationaliteiten. Dit werd een plaag voor de inwoners van het bestuurloze Brabant, de troepen plunderden, mishandelden de inwoners.
43	1708	1708: Strenge winter : vorst van 24 December tot in Mei. 1708: Op 21 jarige leeftijd werd Johan Willem Friso (1687-1711) Stadhouder en Kapitein-generaal van Groningen.
44	1709	1709: De winter van 1709 was een zeer strenge, de prijs van levensmiddelen en graan schoot omhoog, wat hongersnood betekende voor de minder gesitueerden.
45	1711	1711: Johan Willem Friso, erfstadhouder van Friesland, verdrinkt in het Hollands Diep.
46	1713	1713: Via Azië en Rusland bereikt de (1e) veepest epidemie ons land.
47	1717	1717: In de nacht van 25 op 26 december werd door een noordwesterstorm de zee het land opgezweept. De storm treft vooral het noorden van het land en het aangrenzende Oost-Friesland. In Friesland kwamen zo'n 150 mensen om en veel vee. In Groningen kwamen 2091 mensen, 11.411 koeien, 3063 paarden, 1277 varkens en 20.923 schapen om, tenminste als we de beschrijvingen mogen geloven. In Oost-Friesland verdronken 2787 mensen en zo'n 155.000 stuks vee.
48	1720	1720: De pest heerst over Europa.
49	1729	1729: Willem IV stadhouder in de gewesten Friesland, Groningen, Drenthe en Gelderland.
50	1730	1730: De aardappel wordt in ons land geintroduceerd, een Zuid-Amerikaans product.
51	1731	1731: De paalworm teistert ons land, de worm vreet de palen in onze dijken op.
52	1739	1739: De vroeg ingevallen strenge winter zorgt voor hongersnood.
53	1740	1740: Begin van 't koffiedrinken. 1740: Een strenge winter zorgt voor hongersnood. De winter valt al vroeg in de herfst van 1739. In de Achterhoek en Brabant wordt de bevolking geplaagd door hongerige wolven.
54	1744	1744—1828: Eise Eisinga Tijdens de Verlichting meende men dat kennis alles was, en dat bijgeloof en vooroordelen bestreden moesten worden. Een typische vertegenwoordiger van deze periode was Eise Eisinga, die in zijn huis een compleet planetarium bouwde om de mensen te laten zien dat de wereld niet zou vergaan als bepaalde hemellichamen vlakbij elkaar leken te staan.
55	1745	1745: De landbouw wordt geconfronteerd met de tweede veepestepidemie.
56	1747	1747: Willem IV wordt erfstadhouder van alle gewesten.
57	1748	1748: In Amsterdam worden op de Dam twee plunderaars opgehangen. 1748: In maart brak er een oproer uit in Groningen toen de geboorte van een Prins van Oranje, de latere Prins Willem V, werd afgekondigd. Het huis van Burgermeester Geertsema werd vernield, Ommelander boeren die al enige tijd in onmin leefden met het stadsbestuur, trokken met knotsen en stokken de stad in op zoek naar Lewe van Aduard. De magistraat moest voldoen aan de eis van de burgers; Het Stadhouderschap erfelijk verklaren. Onrust was er ook in Friesland, daar moesten de controleurs der belastingpachters het ontgelden. In Harlingen kwamen de schippers in opstand, zij trokken onder begeleiding van tamboers naar Leeuwarden. De Prins veraste vriend en vijand door er 3 regimenten uit Overijssel erna toe te sturen, dit om de rust te herstellen.
58	1750	1750: Het sterfjaar van Johann Sebastian Bach.
59	1751	1751: Willem IV overlijdt. Willem V wordt de eerste onbenoemde stadhouder.
60	1756	1756: De geboorte van Wolfgang Amadeus Mozart.
61	1758	1758: Strenge winters. In het voorjaar is er veel turfvervoer naar Duitsland.
62	1763	1763: De handel ligt bijna stil en er heerst een grote werkloosheid, dit zorgt voor onrust onder de bevolking.
63	1772	1772—1843: Koning Willem I De eerste Nederlandse koning regeerde als een absolute vorst. Hij wilde dat België onderdeel was van Groot Nederland en voerde een kostbare campagne om te voorkomen dat België zich losmaakte. De hoge kosten waren slecht voor de economie. Anderzijds heeft hij veel gedaan voor de infrastructuur van ons land door kanalen te laten graven en onontgonnen gebieden in cultuur te laten brengen.
64	1776	1776: De armoede onder de bevolking is groot. In Nederland worden vele armenhuizen gesticht.
65	1780	1780: De Vierde Engelse Zeeoorlog.
66	1781	1781: William Herschel ontdekt de planeet Uranus.
67	1784	1784: De Staten-Generaal verbiedt het dragen van oranje.
68	1787	1787: Propagandisten voor Oranje zoals Kaat Mossel in Rotterdam en Mooie Mie in Arnhem stookten het grauw op, met gevolg dat er overal oproer, relletjes en vernielingen ontstonden. Willem V moest optreden, maar hij durfde niet of hij kon niet. De Pruisische Koning Frederik van Pruisen had van de Gelderse Staten de vereiste toestemming gekregen om de Nederlanden binnen te trekken. Op 13 September kwamen zijn troepen begeleid door Van Hogendorp, de grens over. Alleen de nadering van dit leger zorgde voor grote onrust, Patriotten vluchtte het land uit richting Frankrijk. Wie niet tijdig zijn huis verliet, liep kans door de Pruisen naar de beruchte gevangenissen in Wesel gestuurd te worden. In Nederland waren de Patriotten verdreven en Willem V kreeg een royale compensatie.
69	1789	1789: George Washington wordt de eerste President van de Verenigde Staten van Amerika. 1789: Bestorming van de Bastille en het begin van de Franse Revolutie.
70	1794	1794: Na een veldslag bij Fleuris op 26 juni 1794 walsten de Fransen opnieuw over Belgie. In september sloeg de Fransman Pichegru met succes het beleg rond 's Hertogenbosch, op 16 0ctober capituleerde Venlo voor Jourdan, Maastricht viel na een belegering van 6 weken en op 7 november ging Nijmegen. De Patriotten vierde feest en danste rond de vrijheidsbomen en lieten hun woordvoerders de trappen der stadshuizen bestijgen. De Republiek der Verenigde Nederlanden werd in 1794-1795 door de Fransen veroverd onder leiding van bevelhebber Charles Pichegru (geholpen door de Nederlander Herman Willem Daendels ); de verovering werd vergemakkelijkt door het dichtvriezen van de Waterlinie;
71	1795	1795: De periode 1795-1814 wordt gekenmerkt door grote armoede, zelfs voor de hoge stand. 1795: Utrecht wordt bezet door het Franse leger. Willem V moest op 18 januari 1795 uitwijken naar Engeland (en van daaruit in 1801 naar Duitsland); de patriotten namen de macht over van de aristocratische regenten en proclameerden de Bataafsche Republiek; op 16 mei 1795 werd het Haags Verdrag gesloten, waarmee ons land een vazalstaat werd van Frankrijk;
72	1796	1796: 1 Januari: Staats-Brabant en Drenthe worden als achtste en negende provincie toegelaten tot de Staten-Generaal. 16 Januari: Er vinden verkiezingen plaats voor een Nationale Vergadering. Dit is het hoogste staatsrechtelijke lichaam. De Vergadering is getrapt gekozen door mannen van 20 jaar en ouder met een vaste woonplaats, die de eed tegen het Stadhouderschap hadden afgelegd en niet van de bedeling leefden. 1 Maart: Eerste vergadering van de Nationale Vergadering. Belangrijke besluiten: 1.Scheiding van Kerk en Staat. 2.Gelijkstelling Joden met de Bataafse burgers. In maart 1796: Voor het eerst in de geschiedenis van dit land werden er nationale verkiezingen gehouden. Nederland werd na moeizaam discussiëren over wie het kiesrecht mocht hebben, verdeeld in 126 kiesdistricten. Uit elke district kwam een afgevaardigde naar de Nationale Vergadering, die op maart 1796 voor het eerst bijeenkwam.
73	1797	1797: Kollumer Oproer. In de Franse tijd stonden Patriotten en Prinsgezinden soms fel tegen over elkaar. Dat was ook al zo voordat de Fransen ons land introkken. In het jaar 1797 bleek, dat de Oranjeliefde nog sterk leefde onder het gewone volk. Het kwam tot een uitbarsting, die bekend staat als het Kollumer Oproer. In de gemeente Kollumerland ontstonden onregelmatigheden. Op woensdag 18 januari 1797 werden de bewoners van Kollumerzwaag opgeroepen om na te gaan wie van hen geschikt waren voor de "burgerwapening". En op zaterdag 28 januari werd de bevolking van Burum opgeroepen. Onder hen was ook ene Abele Reitzes, de zoon van de weduwe van Reitze Abels. Toen Abele uit Kollum terug kwam, riep hij "Oranje Boven". Daarop werd hij in de nacht van 2 op 3 februari gevangen genomen. Eerst werd hij vastgezet in het Rechthuis te Kollum met het doel hem later over te brengen naar het blokhuis te Leeuwarden. De arrestatie van Abele was de druppel die de emmer deed overlopen. Uit het westen van de gemeente kwamen velen naar Kollum om Abele te bevrijden. Onderweg naar Kollum werden al enige huizen in brand gestoken. De mannen waren bewapend met zeisen, snoeimessen, sikkels, en alles wat maar kon dienen om de tegenstanders schrik aan te jagen. De kamer van de secretaris werd bezet. De secretaris werd gedwongen een verklaring te tekenen dat niemand deze daad met enig leed zou moeten betalen. Ook werd Abele Reitzes onder dwang vrij gelaten. Ondertussen werd echter het gezag in Leeuwarden gewaarschuwd. Er werd versterking gestuurd en een aantal oproerkraaiers werd gevangen gezet in de kerk, waaronder Jan Binnes van Oudwoude. De volgende dag kwamen aanhangers van deze Jan Binnes weer in grote getale naar Kollum. Aangevuld met mensen uit de Dongeradelen en Burum werden de troepen van de patriotten uit Kollum verdreven. Een detachement ruiters met friese paarden en twee veldstukken werd naar Kollum en omgeving gestuurd en de rust keerde weer. De volgende dagen werden in geheel noord en noordoost-friesland rebellen gevangen genomen. Er werden zware straffen opgelegd aan 168 gevangen genomen Prinsgezinden. Jan Binnes en (later) Salomon Levy werden ter dood gebracht, terwijl anderen hoge boetes kregen opgelegd.
74	1798	1798: in 1798 pleegde Daendels een staatsgreep, die de unitarissen aan de macht bracht; er kwam een nieuwe grondwet, die een Vertegenwoordigend Lichaam (met een Eerste en Tweede Kamer) instelde en als regering een Directoire
75	1799	1799: Op 31 december wordt de VOC formeel ontbonden. 1799: in 1799 sloeg Daendels bij Castricum een Brits-Russische invasie af; . De Bataafse vloot blijft afzijdig, want de oranje gezinde matrozen weigeren te vechten tegen de Oranjevlag.
76	1801	1801: in 1801 kwam er een nieuwe grondwet;
77	1802	1802: bij de Vrede van Amiens (1802) kreeg ons land van Engeland zijn koloniën terug (behalve Ceylon);
78	1803	1803: Oorlog tussen Frankrijk en Engeland. De Engelsen veroveren de Nederlandse koloniën.
79	1805	1805: Na de grondwetswijziging van 1805 kwam er een raadpensionaris als eenhoofdig gezag, namelijk Rutger Jan Schimmelpenninck (van 31 oktober 1761 tot 25 maart 1825).
80	1806	1806: Het 3 Guldenmuntstuk wordt vervangen door de rijksdaalder. 1806: Willem V overlijdt in Brunswijk. Lodewijk Napoleon koning van Holland. 1806: Lodewijk Napoleon, de broer van Napoleon Bonaparte I, werd Koning van Holland in 1806, nadat de Bataafse Republiek afgeschaft was.
81	1807	1807: De ontploffing van het kruitschip in Leiden.
82	1810	1810: Het Koninkrijk Holland wordt bij Frankrijk ingelijfd.
83	1811	1811: De Engelsen veroveren Java als laatste kolonie van Holland. 1811: Invoering van de burgerlijke stand en kadaster.
84	1812	1812: Tocht naar Rusland.
85	1813	1813: De Fransen verlaten ons land. Koning Willem I aanvaardt de soevereiniteit als constitutioneel vorst. 1813: 16-19 oktober: Napoleon wordt verslagen in de Volkerenslag bij Leipzig. 30 november: Prins Willem Frederik landt bij Scheveningen. 2 december: Prins Willem Frederik (1772 - 1843) aanvaardt in de Nieuwe Kerk in Amsterdam de soevereiniteit als constitutioneel vorst (Koning Willem I).
86	1814	1814: Op 23 mei geven de Fransen hun laatste steunpunt, Delfzijl, op.
87	1815	1815: Willem I, koning der Nederlanden. 1815: Slag bij Waterloo.
88	1816	1816: Engeland geeft de koloniën terug aan Nederland.
89	1817	1817: Hongerwinter door mislukte oogst.
90	1823	1823: In de nacht van 25 op 26 september 1823 werd Odoorn door een grote brand getroffen. Onder andere de pastorie werd verwoest. Vermoedelijk zijn bij deze brand de doop- en trouwboeken verloren gegaan, want van Odoorn is geen register over. Toch is er in ieder geval een doopboek over de jaren 1734-1811 geweest. Dit blijkt uit het volgende. In 1811 werden de maires van de Drentse gemeenten verplicht de geboorte- of doopprotocollen van de verschillende godsdienstige gezindheden over te nemen. in de naar aanleiding daarvan opgemaakte lijst van 2 mei 1812, die een opgave van overgedragen registers bevatte, staat dat de maire van Odoorn een doopboek over de jaren 1734-1811 heeft overgenomen. Uit de krant Odoorn, den 26 September: Ook onze gemeente heeft, hoezeer in mindere mate als Zuidlaren, Dalen en Beilen, de ramp getroffen, welke in een kort bestek van jaren zoo vele Drentsche dorpen en gehuchten heeft geteisterd. In de afgeloopen nacht omstreeks half twaalf uren ontdekte men brand in een onzer boeren huizen, en in minder dan één uur tijds waren drie boeren woningen en de pastorij door de vlammen verteerd. De heer predikant en deszelfs dienstmeid zijn met levensgevaar het, bij hunne ontwaking reeds brandende, huis ontkomen. Uit de pastorij is bijna niets geborgen, terwijl acht runderen en één varken een prooi der vlammen zijn geworden. Het is niet bekend waardoor deze brand ontstaan is.
91	1825	1825: De Java oorlog. Nederland begint een offensief tegen de Javaanse Vorsten.
92	1826	1826: Malaria maakt onder de 193.333 tellende Friesche bevolking meer dan 4.000 dodelijke slachtoffers.
93	1827	1827: Veenhuizen wordt bevolkt door 1811 wezen en 680 bedelaars
94	1829	1829: Verboden in de kerken te begraven.
95	1830	1830: Onrust in België, gevoed door liberale en katholieke politici, leidt tot afscheiding van de Nederlanden.
96	1831	1831: De Europese staten erkennen een onafhankelijk Belgisch koninkrijk, met vorsten uit het Huis van Saksen-Coburg.
97	1835	1835: Eerste spoorlijn Haarlem - Amsterdam.
98	1838	1838: Glasfabriek gesticht te Nieuw-Buinen onder directie van J.C.A.Thane
99	1839	1839: Nederland erkent de onafhankelijkheid van België 1839: Fotografie wordt uitgevonden. 1839: Introductie stoomtreinen De introductie van stoomtreinen in 1839 leidde tot grote veranderingen in de maatschappij. Reizen werd minder tijdrovend en veiliger, afgelegen gebieden werden gemakkelijker bereikbaar. Daardoor werd industrialisering, een proces dat in Nederland betrekkelijk laat op gang is gekomen, mogelijk.
100	1840	1840: Willem I doet afstand van de regering. Willem II wordt koning der Nederlanden.
101	1841	1841: Clemens en August Brenninkmeijer openen hun eerste winkel (C&A) op de Oosterdijk in Sneek.
102	1842	1842: Scholten richt een aardappelmeelfabriek op in Foxhol
103	1844	1844: Zeer strenge winter en de 2 jaren daarop mislukken de aardappeloogsten. De bevolking lijdt honger.
104	1845	1845: Tweede glasfabriek gesticht te Nieuw-Buinen, de latere N.V.Meursing.
105	1846	1846: Voedselschaarste in Drenthe
106	1847	1847: Een duur jaar, een 6 ponds roggebrood kost 67,5 cent.
107	1848	1848: Grondwetsherziening door Thorbecke.Aan de basis van een rechtsstaat ligt meestal een grondwet. Het is niet eenvoudig die te veranderen, wat wel mogelijk is met alle andere wetten. De eerste Nederlandse grondwet was nog verre van democratisch, maar in 1848, toen overal in Europa revolutionaire ontwikkelingen aan de gang waren, stemde Koning Willem II toe in ingrijpende hervormingen uit angst zijn troon te verliezen.
108	1849	1849: Koning Willem II overlijdt aan een hartinfarct. Op 12 mei wordt koning Willem III ingehuldigd. 1849: De Denen blokkeren de Pruisische havens. Op de rede van Delfzijl liggen in een maand 173 vreemde schepen.
109	1852	1852: De postzegels worden ingevoerd.
110	1853	1853—1890: Vincent van Gogh Een van de bekendste Nederlandse kunstenaars is Vincent van Gogh, die een zeer groot aantal kunstwerken heeft nagelaten uit een creatieve periode van maar tien jaren. Hij werd krankzinnig en pleegde uiteindelijk zelfmoord.
111	1854	1854: Lijfstraffen geschrapt uit het strafrecht. De doodstraf wordt beperkt tot ophanging boven een luik. 1854: Het KNMI wordt bij koninklijk besluit van Koning Willem III opgericht. 1854—1929: Aletta Jacobs Vrouwen werden tot laat in de 19de eeuw slechts gezien als toekomstige echtgenotes en moeders, of als arbeidskrachten die met een laag loon genoegen moesten nemen. Aletta Jacobs doorbrak dat patroon door als eerste vrouw medicijnen te gaan studeren, en later door samen met andere feministen actie te voeren voor vrouwenstemrecht.
112	1856	1856: De treinramp van 1856 was de eerste waarbij dodelijke slachtoffers vielen onder reizigers.
113	1858	1858: De aardappel wordt algemeen geaccepteerd als voedingsmiddel.
114	1860	1860: Officiële afschaffing van de slavernij in Nederlandsch-Indië 1860: Hoogeveense Vaart verlengd: de eerste turf uit Bargerveen kan per schip worden afgevoerd 1860: Max Havelaar In de kolonie Nederlands-Indië werd doorgaans weinig rekening gehouden met de belangen van de inlandse bevolking. De eerste die daar werk van maakte was Eduard Douwes Dekker, die daardoor zijn baan verloor. Hij schreef een boek over zijn ervaringen, en dat was de aanleiding voor ingrijpende verbeteringen.
115	1863	1863: De slavernij wordt in Suriname afgeschaft.
116	1865	1865: Stoomvaartdienst Delfzijl-London.
117	1870	1870: Pokken epidemie in Nederland. In 1871 steigt het aantal doden tot 15.787. 1870: In Nederland wordt de doodstraf afgeschaft. 1870: De spoorlijn Meppel-Groningen wordt geopend.
118	1871	1871: Jan Fabricius geboren in Assen.
119	1873	1873: Atjeh oorlog. Op 8 april landt het Koninklijk Nederlands Indisch Leger op de kust van Sumatra.
120	1874	1874: Kinderwet van Samuel van Houten. Arbeid door kinderen onder de 12 jaar wordt verboden.
121	1876	1876: Mata Hari wordt op 7 augustus in Leeuwarden geboren als Margaretha Geertruida Zelle.
122	1879	1879: Oprichting van de 1e politieke partij: de Antirevolutionaire Partij onder leiding van Abraham Kuyper.
123	1880	1880: Geboorte van prinses Wilhelmina.
124	1881	1881: Assen wordt aangewezen als garnizoensstad.
125	1883	1883: Vissersramp op 6 maart in Paesens-Moddergat. 17 aken met 83 opvarenden vergaan. 1883: Van Gogh schildert in Drenthe.
126	1886	1886: Landbouwcrisis. Aardappelprijs op de markt in Meppel zakt tot een kwart van de normale prijs
127	1887	1887: In Oostzaan neemt Albert Heijn de winkel van zijn vader over.
128	1888	1888: Staking van 1200 veenarbeiders in Nieuw Amsterdam tegen gedwongen winkelnering
129	1890	1890: Koning Willem III overlijdt. Koningin Emma wordt regentes.
130	1891	1891: Gerard en Anton Philips richten in Eindhoven een gloeilampenfabriek op.
131	1892	1892: Verschijning van het eerste dagblad de Telegraaf.
132	1893	1893: Vissersramp op 1 december in Wierum. 22 vissers komen om.
133	1895	1895: Koningin Wilhelmina en Koningin-regentes Emma bezoeken Drenthe
134	1896	1896: Rond 1900 kwam de auto op het toneel. In 1896 was de Haagse fotograaf Adolphe Zimmermans de eerste die met een automobiel op de Nederlandse wegen reed.
135	1898	1898: Inhuldiging van koningin Wilhelmina te Amsterdam. 1898: De autoclub de France organiseerde een autorace tussen Parijs en Amsterdam. Tegen veler advies in had minister Lely hiervoor toestemming verleend. Later werd hij een belangrijke pleitbezorger van de auto.
136	1899	1899: De Transvaalse Oorlog breekt uit in Zuid-Afrika
137	1901	1901: Koningin Wilhelmina huwt Prins Hendrik, Hertog van Mecklenburg.
138	1905	1905: Bouw van de katholieke kerk Musselkanaal 1905: In de venen bij Weerdinge worden enkele lijken gevonden die thans nog bewaard worden in het provinciaal museum in Assen. 1905: 19 Juli: In een salonrijtuig van den Koninklijken trein arriveerden aan het station te Apeldoorn de Japansche Prins Arisugawa, Zijne Gemalin en Hun Gevolg. Z.K.H. de Prins der Nederlanden had Zich naar het station begeven en werd met het Wilhelmus begroet. Toen de Koninklijke trein het station binnenstoomde, hief het militair orchest 't Japansche volkslied aan.
139	1907	1907: Prins Hendrik bezoekt Drenthe.
140	1909	1909: Prinses Juliana geboren.
141	1910	1910: Glasfabrieken in Nieuw Buinen bieden werk aan 800 mensen. 1910: 29 April: Theodore Roosevelt bezoekt ons land voor een korte tijd en heeft lunch met Koningin Wilhelmina
142	1912	1912: De ondergang van de Titanic. 1912: De eerste officiële Elfstedentocht wordt gewonnen door Coen de Koning.
143	1913	1913: Gasselternijveen vierde havenstad van Nederland na Amsterdam,Rotterdam en Groningen.
144	1914	1914—1918: De eerste Wereldoorlog Het was niet eenvoudig voor Nederland om tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal te blijven. En ook al is dat gelukt, die oorlog heeft toch veel schade toegebracht aan de economie van ons land omdat de noodzakelijk geachte algemene mobilisatie en de opvang van zeer veel vluchtelingen uit België veel kostten, juist terwijl de internationale handel vrijwel stil lag.
145	1917	1917: Invoering van het mannenkiesrecht.
146	1918	1918: De Spaanse griep veroorzaakt wereldwijd meer dan 20 miljoen doden.
147	1919	1919: Asser binnenstad krijgt riolering 1919: Avebe opgericht in Veendam.
148	1922	1922: Invoering van het vrouwenkiesrecht.
149	1923	1923: Koningin Wilhelmina viert haar 25-jarig regeringsjubileum.