Tijdlijn: Claas Janse van Es

Wal's Genealogie

	Datum	Gebeurtenis(sen)
1	1854	1854—1929: Aletta Jacobs Vrouwen werden tot laat in de 19de eeuw slechts gezien als toekomstige echtgenotes en moeders, of als arbeidskrachten die met een laag loon genoegen moesten nemen. Aletta Jacobs doorbrak dat patroon door als eerste vrouw medicijnen te gaan studeren, en later door samen met andere feministen actie te voeren voor vrouwenstemrecht.
2	1914	1914—1918: De eerste Wereldoorlog Het was niet eenvoudig voor Nederland om tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal te blijven. En ook al is dat gelukt, die oorlog heeft toch veel schade toegebracht aan de economie van ons land omdat de noodzakelijk geachte algemene mobilisatie en de opvang van zeer veel vluchtelingen uit België veel kostten, juist terwijl de internationale handel vrijwel stil lag.
3	1917	1917: Invoering van het mannenkiesrecht.
4	1918	1918: De Spaanse griep veroorzaakt wereldwijd meer dan 20 miljoen doden.
5	1919	1919: Asser binnenstad krijgt riolering 1919: Avebe opgericht in Veendam.
6	1922	1922: Invoering van het vrouwenkiesrecht.
7	1923	1923: Koningin Wilhelmina viert haar 25-jarig regeringsjubileum.
8	1925	1925: Eerste TT op stratencircuit bij Assen.
9	1929	1929: De beurskrach in New York. Begin Crisis 1929: Zeer strenge winter, in Februari vroor het enige nachten 18 en 20 graden. 1929—1940: De crisisjaren Als gevolg van verschillende economische factoren stortten in 1929 de beurzen in, wat leidde tot grote armoede en hoge aantallen werklozen. Daardoor radicaliseerden veel mensen in het buitenland en dat gaf aanleiding tot het succes van Adolf Hitler in Duitsland en het communisme in andere landen. In Nederland vond die radicalisering nauwelijks plaats. 1929—1945: Anne Frank Anne Frank was een van de meer dan honderdduizend Nederlandse joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog in een vernietigingskamp van de nazi’s werden omgebracht. Zij schreef in de twee jaren die ze ondergedoken zat voordat ze werd verraden een dagboek dat het mogelijk maakt enigszins mee te leven met de omstandigheden van de joden in de oorlog.
10	1931	1931: De werkloosheidscijfers in Nederland stijgen tot ongekende hoogten.
11	1932	1932: De Zuiderzee wordt op 20 September officieel omgedoopt tot IJsselmeer.
12	1935	1935: Behalve het bekende Noorder Dierenpark dat op 1 mei wordt geopend, wordt tevens de oudheidskamer in gebruik genomen
13	1939	1939: Kamp Westerbork ingericht voor Duitse joden.
14	1940	1940—1945: De tweede Wereldoorlog Voor Nederland begon de Tweede Wereldoorlog met de onaangekondigde aanval van een reusachtige overmacht vanuit Duitsland. In de volgende vijf jaren kwam ons land steeds meer onder een terreurregime te staan. Tijdens de hongerwinter werd Nederland door de bezetter stelselmatig leeggeroofd en stierven tienduizenden mensen van honger of ontbering.
15	1941	1941: Auke Adema wint de zevende Elfstedentocht.
16	1942	1942: Joden in Nederland gedurende de gehele maand augustus aan razzia's onderworpen. Gedurende het hele jaar worden er beetje bij beetje maatregelen afgekondigd die de joden isoleert en het leven onmogelijk maakt.
17	1943	1943: Arbeitsinzet voor mannen van 18 tot 35 jaar. 1943: 16 januari, De eerste joden komen in Vught aan, 21 januari, Ontruiming van het joodse krankzinnigengesticht Het Apeldoornse Bos. 5 februari, Joden mogen geen brieven of verzoekschriften aan Duitse instanties zenden. Alle post moet via de Joodse Raad gaan. april, De joden uit de provincie Noord Brabant moeten zich naar het Kamp Vught begeven. 5 mei, Brief van dr. Harster, SS-Brigadef?hrer und Generalmajor der Polizei, betreffende de eindoplossing van het jodenvraagstuk. Algemene richtlijn: De Reichsf?hrer SS Heinrich Himmler wenst dat in de loop van dit jaar zoveel joden als menselijkerwijs mogelijk is, naar het Oosten op transport worden gesteld. Mei, juli en september: Razzia's op joden in Amsterdam. In december wordt er een begin gemaakt met het oproepen van gemengd gehuwde joden voor werkkampen en wordt het jodenvraagstuk in Nederland als "opgelost" beschouwd. 1943: Standrecht wordt ingesteld na stakingen en brandstichtingen in Drenthe.
18	1945	1945: Hongerwinter en bevrijding.
19	1947	1947: Eerste politionele actie in Nederlands-Indië
20	1948	1948: Tweede politionele actie in Nederlands-Indië 1948: Koningin Wilhelmina treedt af. Zij wordt opgevolgd door haar dochter Juliana.
21	1951	okt 1951: De eerste officiële televisie-uitzending in Nederland.
22	1952	1952: De laatste executie in Nederland.
23	1953	1 feb 1953: Watersnood ramp Als gevolg van een lange reeks fouten was Nederland er niet klaar voor toen tijdens een zware storm de zee door de dijken brak. Daardoor vielen veel meer slachtoffers dan nodig was geweest. Maar Nederland heeft wel geleerd van wat er toen gebeurde. 1835 mensen komen om. Duizenden koeien, varkens en paarden verdrinken.
24	1954	1954: Voor het eerst zijn filmbeelden van de Elfstedentocht op tv te zien.
25	1956	1956: Invoering betaald voetbal.
26	1957	1957: De introductie van de draagbare transistor radio.
27	1959	1959: Aardgasveld De vondst van het grootste aardgasveld van de wereld onder de bodem van ons land bracht grote welvaart voor de bevolking. Ook de tuinbouwindustrie en andere economische activiteiten zijn er door gestimuleerd. Maar volgens recente verwachtingen van de nam is het aardgas rond 2050 op. Het is nog maar de vraag hoe onze economie het verlies van inkomsten dan moet opvangen.
28	1962	1962: Dood van Marilyn Monroe. 1962: Nederland draagt Nieuw-Guinea over aan de Verenigde Naties.
29	1966	1966: Prinses Beatrix en Claus von Amsberg treden in het huwelijk.
30	1967	1967: De regering besluit de Limburgse mijnen te sluiten. 1967: Nederlandse Aardolie Maatschappij komt naar Assen.
31	1968	1968: Moord op Martin Luther King.
32	1969	1969: De afsluiting van de Lauwerszee.
33	1972	1972: NAM haalt 775000 ton olie uit 235 boorputten in Schoonebeek
34	1974	1974: Tijdens het WK van 1974 weet het Nederlands Elftal met totaalvoetbal van coach Rinus Michels en sterspeler Johan Cruijff de finale te bereiken. Nederland verliest de finale van West-Duitsland met 2-1 ondanks een vroege voorsprong door een benutte penalty van Johan Neeskens in de eerste minuut. Hierna staat elke wedstrijd tegen Duitsland in het teken van de revanche De laatste kolenmijn van Nederland, de Oranje-Nassau 1 in Heerlen, wordt gesloten De gijzeling van de Franse ambassade is de eerste grote gijzeling in de Nederlandse geschiedenis. Vier gewapende leden van het Japanse Rode Leger, dat streeft naar het omgooien van de Japanse regering, eisen de vrijlating van Yutaka Furuya die in Frankrijk gevangen zit. Gezagvoerder Pim Sierks vliegt de gijzelnemers uiteindelijk naar Damascus
35	1975	1975: Suriname wordt een onafhankelijke republiek Een groep Zuid-Molukse jongeren kaapt een trein vlak bij het Drentse dorp Wijster. Een aantal leden van de jongere generatie wil inlossing van de beloften van de Nederlandse regering dat zij op de Molukken hun eigen staat zouden kunnen stichten. Tijdens de treinkaping wordt machinist J. Braam, die verzet pleegt, direct vermoord. De passagiers F. Bulter en E. Bierling worden geëxecuteerd om de eisen van de kapers kracht bij te zetten. Na bijna twee weken en bemiddeling door ingenieur Manusama en mevrouw Soumokil geven de Molukse gijzelnemers zich over
36	1976	1976: De Viking 1 landt op Mars. De Lockheed-affaire komt aan het licht. Prins Bernhard zou 1,1 miljoen dollar aan steekpenningen hebben ontvangen van de Amerikaanse vliegtuigbouwer Lockheed. Het kabinet besluit een commissie in te stellen van wijze mannen. De commissie vindt geen onomstotelijk bewijs dat de genoemde 1,1 miljoen dollar daadwerkelijk bij prins Bernhard terecht gekomen is, maar er zijn voldoende aanwijzingen om de commissie te laten oordelen "dat de prins zich aanvankelijk veel te lichtvaardig (had) begeven in transacties, die de indruk moesten wekken dat hij gevoelig was voor gunsten". Deze bevindingen leidden bijna tot een constitutionele crisis. Het staat haast wel vast dat koningin Juliana gedreigd heeft met aftreden indien de prins strafrechtelijk vervolgd zou zijn. Het Kabinet-Den Uyl besluit daarop Bernhard te vrijwaren van vervolging. Wel moet hij erkennen dat hij fouten had gemaakt, zijn functie van Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht neerleggen en wordt hem verboden ooit nog in het openbaar in uniform te verschijnen Er ontstaat deining in de Nederlandse politiek en de hele samenleving als oorlogsmisdadiger Menten verdwenen blijkt te zijn, juist ??n dag voordat de rijksrecherche hem wil arresteren. Dankzij vasthoudend speurwerk van Accent-redacteur Hans Knoop wordt Menten op 6 december alsnog gearresteerd in een hotel bij Z?rich. Minister van justitie Dries van Agt komt door de Zaak-Menten in ernstige problemen, maar de Tweede Kamer dwingt hem uiteindelijk niet tot aftreden. Menten wordt in 1980 veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf
37	1977	1977: Zuid-Molukkers gijzelen een basisschool in het Drentse Bovensmilde en een trein bij De Punt. Alle verkiezingsactiviteiten worden stilgelegd. De bevrijding van de gijzelaars bij De Punt door mariniers kost twee gegijzelden en zes kapers het leven Op het Canarische eiland Tenerife botsen twee vliegtuigen van het type Boeing 747 op elkaar. KLM-vlucht 4805 stijgt op terwijl Pan Am-vlucht 1736 nog aan het taxiën is op de startbaan. Bij de vliegramp komen 583 mensen om, waarmee het anno 2007 nog steeds de grootste ramp uit de luchtvaartgeschiedenis is, als de aanslagen op 11 september 2001 niet worden meegerekend
38	1978	1978: In de finale van het WK voetbal verliest het Nederlands elftal met 3-1 van gastland Argentini?. Bij een stand van 1-1 in de laatste minuut van de reguliere speeltijd treft Rob Rensenbrink de paal
39	1979	1979: Grote delen van West-Europa zijn in de ban van extreme kou en sneeuwval. Delen van Noordoost-Nederland en Noord-Duitsland zijn dagenlang ge?soleerd vanwege metershoge sneeuwduinen. Na de eerste januariweek neemt de ergste kou af, maar vanwege ijzel en sneeuw is er nog lang sprake zijn van maatschappij-ontwrichtende weersomstandigheden. In februari wordt vooral Noordoost-Nederland opnieuw getroffen door een extreem zware sneeuwstorm. Het leger wordt ingezet om woningen en boerderijen te helpen Het NAVO-dubbelbesluit voor de plaatsing van middellange-afstands-atoomwapens wordt genomen, waarvan 48 kruisvluchtwapens in Nederland. In 1981 en 1983 leidt dit met zo'n half miljoen mensen tot de grootste demonstraties die Nederland heeft gezien
40	1980	1980: In Lekkerkerk wordt officieel bekend gemaakt dat de nieuwbouwwijk Lekkerkerk-West op een stortplaats van chemisch afval is gebouwd. De 270 hier woonachtige gezinnen worden geëvacueerd en tijdelijk elders gehuisvest, waarna de grond onder de huizen wordt afgegraven en gesaneerd. Het is de eerste in een serie gifschandalen De abdicatie van koningin Juliana ten gunste van haar oudste dochter Beatrix vindt plaats. De inauguratie van Beatrix als koningin der Nederlanden gaat gepaard met grote krakersrellen Oprichting van de Nederlandse Taalunie
41	1982	1982: Overheid, werkgevers en werknemers sluiten het Akkoord van Wassenaar waarin matiging van de lonen in ruil voor arbeidstijdverkorting wordt afgesproken om de grote werkloosheid terug te dringen
42	1985	1985: Evert van Benthem wint de Elfstedentocht. Frankrijk, Duitsland en de Beneluxlanden sluiten het Verdrag van Schengen. Zij regelen vrij grensverkeer voor hun inwoners door afschaffing van de grenscontroles De in Zuid-Afrika gevangengenomen Nederlandse anti-apartheidsactivist Klaas de Jonge weet te ontsnappen naar de Nederlandse ambassade in Pretoria. Vrijwel meteen wordt hij daar weer door de Zuid-Afrikaanse politie weggesleept maar op 19 juli wordt hij weer teruggebracht naar die ambassade Het Nederlandse Greenpeaceschip Rainbow Warrior wordt door Frankrijk tot zinken gebracht, waarbij een opvarende wordt gedood Wubbo Ockels is de eerste Nederlander in de ruimte De regering besluit ondanks de protesten tot plaatsing van kruisvluchtwapens met atoomlading in Woensdrecht. De plaatsing gaat uiteindelijk niet door vanwege het INF-verdrag 1985: Frankrijk, Duitsland en de Beneluxlanden sluiten het Verdrag van Schengen. Zij regelen vrij grensverkeer voor hun inwoners door afschaffing van de grenscontroles 1985: Wubbo Ockels is de eerste Nederlander in de ruimte
43	1986	1986: Flevoland (170.000 inwoners) wordt Nederlands twaalfde provincie Aruba scheidt zich af van de overige Nederlandse Antillen en wordt een autonoom onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden 1986: De Oosterscheldekering wordt in gebruik genomen
44	1988	1988: De politie arresteert Ferdi Elsas, de moordenaar van Ahold-topman Gerrit-Jan Heijn en vindt op zijn aanwijzingen het stoffelijk overschot van Heijn in de bossen bij Renkum. Nederland wint in München het EK voetbal door in de finale de Sovjet-Unie met 2-0 te verslaan. Doelpuntenmakers zijn aanvoerder Ruud Gullit en topscorer Marco van Basten
45	1990	1990: De stier Herman wordt geboren in Lelystad bij het biotechnologische bedrijf Pharming. Het is de eerste transgene stier ter wereld. In het DNA van Herman is een stukje menselijk DNA ingebouwd, waardoor vrouwelijke nakomelingen melk met het ontstekingsremmende eiwit lactoferrine zouden produceren. Deze melk kan dan gebruikt worden voor babyvoeding. Na hevige discussies over de ethische kanten van genetische manipulatie wordt in 1992 besloten dat de stier zich mag voortplanten. In totaal krijgt hij 55 nakomelingen, waarvan wordt gehoopt dat die melk met de menselijke stof lactoferrine zouden gaan produceren. Hoewel er door zijn dochters wel iets lactoferrine wordt geproduceerd, zijn de hoeveelheden minimaal, waardoor Herman meer een theoretisch dan een praktisch succes is
46	1992	1992: Boek 3, 5, 6 en een deel van boek 7 van het Nieuw Burgerlijk Wetboek treden in werking. Er is 45 jaar aan gewerkt Een vliegtuig van de Israëlische maatschappij El-Al stort neer in de Amsterdamse wijk Bijlmermeer en boort zich in twee flats. De Bijlmerramp kost 43 mensen het leven. Onduidelijkheid over de lading en de gevolgen voor de gezondheid geven jarenlang veel onrust, wat uiteindelijk leidt tot de parlementaire enquëte naar de Bijlmerramp
47	1995	1995: Bij de val van Srebrenica worden naar schatting 8000 moslimjongens en -mannen vermoord, die formeel onder bescherming stonden van een Nederlands VN-bataljon, Dutchbat III. Het leidt uiteindelijk tot de parlementaire enquête naar de val van Srebrenica
48	1999	1999: De Nobelprijs voor de Natuurkunde wordt uitgereikt aan de Nederlanders Gerard 't Hooft en Martinus Veltman
49	2000	2000: Paul Scheffer schrijft in NRC Handelsblad het opzienbarend artikel Het multiculturele drama. Scheffer ziet het ontstaan van een etnische onderklasse die niet integreert en die op den duur zal radicaliseren Bij de vuurwerkramp Enschede wordt een complete woonwijk in de as gelegd waarbij 23 slachtoffers vallen Het bordeelverbod wordt opgeheven. Prostitutie was sinds de invoering van de Code Penal in 1811 al niet meer strafbaar
50	2001	2001: De Wet Openstelling huwelijk wordt van kracht. Hiermee is Nederland het eerste land waar het huwelijk tussen twee personen van gelijk geslacht mogelijk wordt. De Amsterdamse burgemeester Job Cohen verbindt als ambtenaar van de burgerlijke stand vier homoparen in de echt
51	2002	2002: De euro vervangt de gulden. Met de wet Toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding is Nederland het eerste land waarbij euthanasie onder strikte voorwaarden is toegestaan. Pim Fortuyn wordt op het Hilversumse Mediapark door Volkert van der Graaf vermoord. Negen dagen later wint de Lijst Pim Fortuyn in de Tweede Kamerverkiezingen. Huwelijk van Prins Alexander met Maxima Zorreguieta.
52	2004	2004: Theo van Gogh wordt in Amsterdam vermoord door de moslim-extremist Mohammed Bouyeri, die daarmee kamerlid Ayaan Hirsi Ali wilde treffen. Op het lichaam prikt hij een open brief van vijf kantjes aan Hirsi Ali. Naar aanleiding van de moord verhevigt het debat rondom de integratie van allochtonen, de veiligheid van politici en het bestaansrecht van de dubbele nationaliteit.
53	2005	2005: De Nederlandse kiezers wijzen in een referendum het Grondwettelijk verdrag voor Europa af. 27 oktober - Brand in cellencomplex, Schiphol, 11 doden. 25 november - Langdurige stroomstoring in Haaksbergen als gevolg van hevige sneeuwval. Circa 25.000 mensen zijn 1 tot 2 dagen verstoken van elektriciteit.
54	2006	mei 2006: Klimaatbewustzijn An Inconvenient Truth en het bezoek van Al Gore (USA) in mei 2006 heeft veel invloed gehad op het klimaatbewustzijn in Nederland. De film brengt de opwarming van de aarde aan de orde met alle bijbehorende catastrofale gevolgen.
55	2007	2007: 12 december - Langdurige stroomstoring in de Bommelerwaard en Tielerwaard nadat een Apache helikopter tegen hoogspanningskabels gevlogen is. Circa 100.000 mensen zijn ruim 2 dagen verstoken van elektriciteit. 2007: Kreditcrisis De economische crisis die Kredietcrisis genoemd wordt, ontstond in de Verenigde Staten in augustus 2007 uit een instorting van de huizenmarkt, waardoor veel huizenkopers hun hypotheek niet meer konden betalen. In Nederland en België werd Fortis door de crisis getroffen,( 28 september 2008). Ook de problemen met de IJslandse bank (Landsbanki /Icecave) 8 oktober 2008 werken door in Nederland. Door de kredietcrisis raakt Nederland langzaam in een recessie.
56	2009	2009: 25 februari - Vliegtuigcrash Schiphol, 9 doden en 86 gewonden. 30 april - Aanslag tijdens Koninginnedag 2009, 8 doden en 10 gewonden. mrt 2009: Mexicaanse griep Sinds maart 2009 is Nederland (en de westerse wereld) in de ban van de Mexicaanse griep. Allerlei scenario’s en vaccinatiecampagnes worden uitgewerkt.
57	2010	2010: De Nederlandse Antillen houden op te bestaan. Curaçao en Sint Maarten worden autonome landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden. Bonaire, Sint Eustatius en Saba gaan als openbaar lichaam deel uitmaken van het Nederlandse staatsbestel.
58	2011	9 apr 2011: Schietpartij Alphen aan den Rijn In het winkelcentrum ‘De Ridderhof’ in Alphen aan de Rijn vond op 9 april een dramatische schietpartij plaats. In de middag, toen er veel winkelende mensen waren, liep er een gewapende man het winkelcentrum binnen en schoot om zich heen. Tijdens de schietpartij vermoordde hij zes mensen en pleegde uiteindelijk zelfmoord. De volgende dag was er een herdenking waar ongeveer 5000 mensen bij aanwezig waren. 21 dec 2011—jul 2012: André Kuipers de ruimte in Na jarenlange voorbereiding is André Kuipers op 21 december voor de tweede keer de ruimte in geschoten. De 53-jarige astronaut verblijft samen met twee anderen maar liefst 193 dagen in het internationale ruimtestation ISS. Tijdens zijn reis zal hij verschillende biologische en technologische experimenten uitvoeren. André keert in juli 2012 terug op de aarde.
59	2012	17 feb 2012: Prins Johan Friso bedolven 17 feb 2012 Prins Johan Friso wordt tijdens het skiën bedolven onder een lawine. De prins loopt hierbij ernstig hersenletsel op en ligt sindsdien in coma in een speciaal ziekenhuis in Londen.